Plasproblemen bij de hond

Plasproblemen bij de hond
Er zijn verschillende oorzaken waardoor bij de hond bewust of onbewust urineverlies kan optreden. Incontinentie (onvrijwillig of onbewust urineverlies) is iets anders dan de echte onzindelijkheid, waarbij de hond zijn ontlasting en/of urine in huis deponeert en (nog) niet begrijpt dat hij/zij dat juist buitenshuis moet doen.

Anatomie
Urine wordt door de nieren geproduceerd, komt via de urineleiders (ureteren) in de urineblaas terecht en wordt vervolgens uitgescheiden via de urinebuis (urethra). De urine wordt tijdelijk opgeslagen in de urineblaas en de afsluitspier (sfincter) verhindert daarbij dat de urine weg kan stromen via de urinebuis naar buiten. Als de blaas voldoende vol is ontspant de sluitspier zich en trekt een spier van de blaaswand samen, waardoor de blaas zich leegt. Bij ongewild urineverlies is de hond niet in staat het plassen te controleren en verliest daardoor ongewild urine.

Oorzaken
Er zijn diverse oorzaken voor plasproblemen bij de hond bekend. Een verhoogde aandrang om te urineren kan veroorzaakt worden door bijvoorbeeld een blaasontsteking (door bijvoorbeeld een bacteriële infectie, blaasgruis, zoals struviet, of een blaassteen), tumoren of prostaataandoeningen bij de reu. Plasproblemen kunnen ook veroorzaakt worden door aangeboren anatomische afwijkingen van de urinewegen en aandoeningen van ruggenmerg of hersenen (ten gevolge van trauma, zenuwziekte of onderrugproblemen). Bij diverse ziekten kan de hond meer gaan drinken, waardoor hij/zij ook meer moet plassen. Dit komt voor bij onder andere hormoonziekten zoals suikerziekte, de ziekte van Cushing en lever- en nieraandoeningen.

Incontinentie wordt regelmatig bij oudere dieren gezien (ouderdomsincontinentie), maar ook bij dieren van andere leeftijden kan het voorkomen. De meest voorkomende oorzaak van incontinentie bij zowel de reu als de teef is een verminderde sluitingsrespons van de urinebuis, ook wel Sfincter Mechanisme Incompetentie (SMI) genoemd. Dit kan onder andere optreden na castratie/sterilisatie, waardoor de concentraties van testosteron/oestrogeen afnemen. Dit kan ook pas jaren na de operatie optreden. Bij jonge intacte teven met SMI verdwijnen de klachten vaak na de eerste loopsheid. Obesitas (vetzucht) en het couperen van de staart worden ook als oorzaken van SMI gezien.

Symptomen
Soms valt het op dat de hond erg veel drinkt, waardoor hij/zij ook regelmatig moet plassen. De hoeveelheid urine is dan groot. Bij bijvoorbeeld een blaasontsteking doet de hond vaak (bewust) kleine plasjes, perst op de urine en/of heeft bloed bij de urine. Bij incontinentie komen er druppels urine uit de vulva of penis wanneer de hond bijvoorbeeld wordt uitgelaten of juist gaat liggen, maar ook wanneer het dier blaft. Ook wordt vaak urine op plaatsen gevonden waar de hond heeft gelegen. De huid rond de vulva van de teef kan ontstoken raken, doordat de vulva voortdurend nat is door de urine (urineus eczeem).

Diagnose
Het verhaal van de eigenaar en het lichamelijk onderzoek van de hond geeft al veel informatie. Daarnaast is urineonderzoek vaak noodzakelijk, het is handig alvast ochtendurine mee te nemen indien u naar de dierenarts gaat in verband met plasproblemen van de hond. Tevens kunnen bloedonderzoek, röntgenfoto’s en/of een echo van de buik meer informatie geven.

Behandeling en prognose
De behandeling en de vooruitzichten hangen af van de primaire oorzaak. Blaasontstekingen en blaasgruis kunnen met antibiotica, ontstekingsremmers en een speciaal dieet goed behandeld worden. Blaasstenen, tumoren en aangeboren afwijkingen dienen (meestal) chirurgisch verholpen te worden. De verschillende hormonale aandoeningen vergen elk een andere aanpak, afhankelijk van de ziekte.

Bij SMI kunnen verschillende medicamenten ingezet worden. Als een tekort aan oestrogenen de oorzaak is, kan het geven van natuurlijk oestrogeen (Incurin®) helpen. Voor het verhogen van de tonus van de blaassfincter bij zowel reuen als teven kan bijvoorbeeld Propalin® ingezet worden.

Wanneer er geen andere oorzaak gevonden kan worden en de medicijnen niet helpen, dan kan een operatie of een doorverwijzing naar een specialist worden overwogen. Net als met de medicamenteuze behandeling geven de verschillende operatietechnieken soms geen levenslange garantie.