Artrose is een voortschrijdende degeneratieve gewrichtsaandoening, waarbij het gewrichtskraakbeen beschadigd is. Deze beschadiging kent vele oorzaken, zoals erfelijke en/of aangeboren afwijkingen (bijvoorbeeld patellaluxatie, heup- en elleboogdysplasie), trauma (zoals kruisbandbeschadigingen) en ontstekingen of bloedingen. Al deze oorzaken geven een verkeerde belasting, waardoor het kraakbeen beschadigd raakt en er een ontstekingsreactie optreedt. Hierdoor kan het gewricht warm en gezwollen aanvoelen en pijnlijk zijn. Artrose komt veel voor bij onze huisdieren.
Het gewricht
Een gewricht bestaat uit twee of meer botdelen die ten opzichte van elkaar kunnen bewegen. De botten zijn bekleed met kraakbeen en samen met de gewrichtsvloeistof (synovia) die in het gewricht zit kunnen de botten soepel over elkaar glijden. Kraakbeen is normaal heel glad en veerkrachtig. Kraakbeencellen (chondrocyten) maken steeds nieuw kraakbeen aan. Aan de andere kant worden door belasting van het gewricht kraakbeencellen afgebroken. Indien dit evenwicht verstoord wordt raakt het kraakbeen beschadigd, verliest het veerkracht en glijdt het minder goed. Ontstekingsvocht kan de samenstelling van de gewrichtsvloeistof veranderen waardoor de smeerwerking afneemt. Het lichaam kan als reactie hierop nieuw (bot)weefsel gaan vormen in het gewricht.
Risicofactoren
Artrose kan bij elk dier ontstaan, maar er zijn een aantal factoren die het risico verhogen. Leeftijd speelt een rol: hoe ouder het dier hoe meer kans op het ontstaan van gewrichtsproblemen. Bij overgewicht maar ook bij grote rassen worden de gewrichten extra belast. Een aantal rassen zijn extra gevoelig voor het ontwikkelen van artrose, zoals de Duitse Herder, Labrador Retriever en Rottweiler. Een hoge activiteit geeft ook een extra belasting van de gewrichten, waardoor eerder slijtage optreedt.
Symptomen
Klachten die passen bij artrose zijn o.a. kreupelheid, stijfheid na een periode van rust (startkreupelheid) en moeilijk opstaan. Ook hebben dieren vaak minder zin om te spelen, kunnen achterblijven tijdens een wandeling en/of pijnlijk zijn bij aanraken. Nadat ze even bewogen hebben kan dit aanzienlijk minder worden en bewegen ze weer wat soepeler.
Diagnose
De diagnose artrose kan worden vastgesteld aan de hand van het klinisch onderzoek, waarbij de gewrichten worden gecontroleerd en er gekeken wordt waar het probleem zich precies bevindt. Aanvullend onderzoek, zoals röntgenfoto’s en/of een CT-scan, zijn bewijzend en kunnen de ernst van de artrose in kaart brengen.
Behandeling
Indien er eenmaal artrose is vastgesteld zal de behandeling erop gericht zijn om het slijtageproces en de ontsteking te remmen en de pijn zoveel mogelijk weg te nemen. Om de gewrichten zo min mogelijk te belasten is het ook belangrijk om het gewicht van het dier op peil te houden. Daarnaast zijn onderstaande 3 componenten van belang:
De samenstelling van de gewrichtsvloeistof en het kraakbeen zijn belangrijk. Deze samenstelling kan geoptimaliseerd worden door het dier een speciaal dieetvoer en/of supplementen in de vorm van capsules of tabletten te geven die de gezondheid van de gewrichten bevorderen. Belangrijke ingrediënten van deze voeding/supplementen zijn onder andere glucosaminen en chondroïtinesulfaat.
Om de ontstekingsreactie en daarmee gepaard gaande pijn tegen te gaan kunnen aanvullend pijnstillers ingezet worden. Deze pijnstillers (NSAID’s) remmen het ontstekingsproces in de gewrichten en verminderen daarmee de hiermee gepaard gaande vochtuittreding. Dit kan zowel in tablet vorm als per injectie (Librela®) gegeven worden. De dosering is voor elk individu verschillend, overleg dit met uw dierenarts. Geef uw dier nooit aspirine, paracetamol of ibuprofen! Dit kan vervelende bijwerkingen hebben op het maagdarmkanaal en de lever beschadigen.
Beweging is belangrijk voor het soepel houden van de gewrichten. Overbelasting is echter niet wenselijk aangezien dit meer irritatie en slijtage in de gewrichten kan veroorzaken. De beweging dient daarom gelijkmatig verdeeld te worden over de dag. De mooiste belasting is een rechtlijnige beweging, zoals lopen naast de fiets, en zo min mogelijk abrupte bewegingen. Zwemmen is ook een goede oefening.